Τα ζάρια του Δαρβίνου: Μια γενεαλογία του ευρωπαϊκού φασισμού

Κώστας Λουλουδάκης

Στις σελίδες του βιβλίου παρελαύνουν οι οπαδοί της ευγονικής και οι πρωτεργάτες του κινήματος ανά τον κόσμο. Κήρυκες της εθνικής-φυλετικής ανωτερότητας (απαραίτητης για την ηθική νομιμοποίηση, αρχικά της κλασικής αποικιοκρατίας και κατόπιν της «μοντέρνας»), αλλά και του κοινωνικού ρατσισμού, του αναγκαίου στα εγχώρια, «εσωτερικά» συστήματα κυριαρχίας. Παρελαύνουν στη φαιά αυτή πασαρέλα και αρκετά πρόσωπα των γραμμάτων. Λογοτέχνες και συγγραφείς των οποίων πολλά έργα εκτιμήσαμε ή και αγαπήσαμε. Ο αναγνώστης θα εκπλαγεί συνειδητοποιώντας τη γοητεία που άσκησαν οι φυλετικές και ρατσιστικές αντιλήψεις στη σκέψη γνωστών ανθρώπων του πολιτισμού.

Η ιστορική αυτή μελέτη, η οποία φτάνει μέχρι τη σημερινή Ευρώπη και την Ελλάδα, μας βοηθάει να αντιληφθούμε τη διάδοση και την επιρροή που έχουν οι εν λόγω αντιλήψεις. Φιλοδοξεί να αναδείξει αφενός τις αιτίες ανόδου των ακροδεξιών και φασιστικών κινημάτων στην Ευρώπη –και όχι μόνο–, αφετέρου τους λόγους για τους οποίους τα ευρωπαϊκά κράτη, μέσα σε συνθήκες νεοφιλελεύθερης μεταστροφής, ενδύονται μια ολοένα και περισσότερο αυταρχική θωράκιση και προσπαθούν να καταγράψουν αποτελέσματα πειθάρχησης, απομόνωσης και παθητικοποίησης μεγάλης μερίδας των λαών τους.

Ο συγγραφέας εξιστορεί τη γέννηση του ευρωπαϊκού φασισμού-ναζισμού, προσεγγίζοντας κατ’ αρχάς τον ευρωπαϊκό ρατσισμό και τη βιολογική προοπτική του, που επέτρεψε, στο όνομα του Θεού και του εκπολιτισμού, τη δημιουργία του πρώτου εργαστηρίου σχεδιασμένων σφαγών των «κατώτερων φυλών» στις αποικίες, για να καταλήξει στους χιτλερικούς θαλάμους αερίων και στα στρατόπεδα συγκέντρωσης – τα οποία δεν βρίσκονταν έξω από την ευρωπαϊκή ολοκληρωτική κουλτούρα των εκτεταμένων δικτύων των workhouses, όπου εγκλείονταν εκατοντάδες χιλιάδες φτωχοί και άποροι: άνδρες, γυναίκες, παιδιά που, με αντάλλαγμα ένα πιάτο φαΐ, υποχρεώνονταν σε καταναγκαστική εργασία στα εργοστάσια των βιομηχάνων: επτά ημέρες την εβδομάδα, ήλιο με ήλιο…