บทความในเล่มนี้ล้วนเป็นงานที่ผู้เขียนทำอย่างเพลิดเพลิน ต่างจากการเขียนเพื่อเผชิญหน้าสะสางความจริงที่แสนเจ็บปวดอย่างกรณี 6 ตุลา หรือเขียนเรื่องการเมืองอันน่าหดหู่แถมยังอาจพลาดโดนข้อหาเหลวไหลได้อีก ประวัติศาสตร์การเปลี่ยนผันสู่ยุคสมัยใหม่ โดยเฉพาะความต่อเนื่องและไม่ต่อเนื่องของภูมิปัญญาต่างยุคสมัยกัน เป็นปริศนาซับซ้อนพิสดารที่ชวนให้ขบคิดอย่างไม่มีสิ้นสุด ความเพลิดเพลินทางปัญญามาจากการได้จมดิ่งลงไปคิดกับปริศนามากมาย ต้องใช้ทั้งจินตนาการและความคิดวิพากษ์วิจารณ์ไม่หยุดหย่อน-ธงชัย วินิจจะกูล ธงชัยปักหมุดศึกษาทั้งพื้นที่และเวลา (space and time) ที่สยามเกิดการปะทะปรับแปรในด้านต่างๆ โดยหยิบยกเอาเรื่องเล่าฝังหัวคนไทยมาพลิกมุมอธิบายใหม่ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องคอขาดบาดตายอย่างดินแดนที่จะเสียไปไม่ได้สักตารางนิ้ว เรื่องชวนซาบซึ้งใจอย่างวีรกษัตริย์ผู้รักษาเอกราชของชาติ เรื่องความศิวิไลซ์ของไทยที่มีอารยธรรมเก่าแก่มาแต่สมัยสุโขทัย เรื่องตัวตนไทยที่เกิดมีขึ้นได้จากการสร้างคนอื่นในผืนดินตน เรื่องพุทธศาสนาเหนือกว่าศาสนาอื่นใดในโลก ความรู้สึกทั้งรักทั้งชังตะวันตกมรดกสมบูรณาญาสิทธิราชย์ในประชาธิปไตยแบบไทยๆ การปะทะกันของขนบประวัติศาสตร์สองแบบ ไปจนถึงเรื่องความคับแคบของวงวิชาการไทยและนิติรัฐแบบไทยๆ -สำนักพิมพ์ฟ้าเดียวกัน
บทความในเล่มนี้ล้วนเป็นงานที่ผู้เขียนทำอย่างเพลิดเพลิน ต่างจากการเขียนเพื่อเผชิญหน้าสะสางความจริงที่แสนเจ็บปวดอย่างกรณี 6 ตุลา หรือเขียนเรื่องการเมืองอันน่าหดหู่แถมยังอาจพลาดโดนข้อหาเหลวไหลได้อีก ประวัติศาสตร์การเปลี่ยนผันสู่ยุคสมัยใหม่ โดยเฉพาะความต่อเนื่องและไม่ต่อเนื่องของภูมิปัญญาต่างยุคสมัยกัน เป็นปริศนาซับซ้อนพิสดารที่ชวนให้ขบคิดอย่างไม่มีสิ้นสุด ความเพลิดเพลินทางปัญญามาจากการได้จมดิ่งลงไปคิดกับปริศนามากมาย ต้องใช้ทั้งจินตนาการและความคิดวิพากษ์วิจารณ์ไม่หยุดหย่อน-ธงชัย วินิจจะกูล ธงชัยปักหมุดศึกษาทั้งพื้นที่และเวลา (space and time) ที่สยามเกิดการปะทะปรับแปรในด้านต่างๆ โดยหยิบยกเอาเรื่องเล่าฝังหัวคนไทยมาพลิกมุมอธิบายใหม่ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องคอขาดบาดตายอย่างดินแดนที่จะเสียไปไม่ได้สักตารางนิ้ว เรื่องชวนซาบซึ้งใจอย่างวีรกษัตริย์ผู้รักษาเอกราชของชาติ เรื่องความศิวิไลซ์ของไทยที่มีอารยธรรมเก่าแก่มาแต่สมัยสุโขทัย เรื่องตัวตนไทยที่เกิดมีขึ้นได้จากการสร้างคนอื่นในผืนดินตน เรื่องพุทธศาสนาเหนือกว่าศาสนาอื่นใดในโลก ความรู้สึกทั้งรักทั้งชังตะวันตกมรดกสมบูรณาญาสิทธิราชย์ในประชาธิปไตยแบบไทยๆ การปะทะกันของขนบประวัติศาสตร์สองแบบ ไปจนถึงเรื่องความคับแคบของวงวิชาการไทยและนิติรัฐแบบไทยๆ -สำนักพิมพ์ฟ้าเดียวกัน